Gündelik durmuşymyzda her gün elektrik toguny ulanmaly bolýarys we göni tok we üýtgeýän tok bilen tanyş däl, mysal üçin batareýanyň häzirki çykaryşy göni tok, öý we senagat elektrik togy üýtgeýän bolsa, näme? bu iki görnüşli elektrik energiýasynyň arasyndaky tapawut barmy?
“Göni tok”, “hemişelik tok” diýlip hem bilinýän, hemişelik tok göni tokyň bir görnüşidir, häzirki ululygy we ugry wagtyň geçmegi bilen üýtgemeýär.
Çalyşýan tok
Çalyşýan tok (AC)ululygy we ugry wagtal-wagtal üýtgäp durýan tok bolup, üýtgeýän tok ýa-da üýtgeýän tok diýilýär, sebäbi bir sikldäki döwürleýin tokyň ortaça bahasy nola deňdir.
Dürli göni akymlar üçin ugur birmeňzeşdir.Adatça tolkun formasy sinusoidaldyr.Alternatiw tok elektrik toguny netijeli geçirip biler.Şeýle-de bolsa, üçburç tolkunlar we inedördül tolkunlar ýaly hakykatda ulanylýan beýleki tolkun formalary bar.
Tapawutlandyrma
1. ectionol: Göni tokda tokyň ugry hemişe şol bir bolup, bir tarapa akýar.Munuň tersine, pozitiw we otrisatel ugurlaryň arasynda üýtgäp durýan tokyň ugry wagtal-wagtal üýtgeýär.
2. Naprýatageeniýe üýtgeýär: DC naprýa .eniýesi hemişelik bolýar we wagtyň geçmegi bilen üýtgemeýär.Beýleki tarapdan üýtgeýän tok (AC) naprýa .eniýesi wagtyň geçmegi bilen sinusoidal bolup, ýygylygy adatça 50 Hz ýa-da 60 Hz.
3. Geçiriş aralygy: DC geçiriş wagtynda az mukdarda energiýa ýitgisine eýe bolup, uzak aralyklara iberilip bilner.Uzak aralyga geçirişdäki AC güýji uly energiýa ýitgisine eýe bolsa-da, transformator arkaly sazlanmaly we öwezini dolmaly.
4. Elektrik üpjünçiliginiň görnüşi: DC üçin umumy energiýa çeşmelerine batareýalar we gün öýjükleri we ş.m. girýär. Bu güýç çeşmeleri DC tokyny öndürýär.AC güýji adatça elektrik stansiýalary tarapyndan öndürilýär we içerki we senagat taýdan ulanmak üçin transformatorlar we geçiriji liniýalar arkaly üpjün edilýär.
5. Ulanylýan ýerler: DC köplenç elektron enjamlarynda, elektrik ulaglarynda,gün energiýasy ulgamlarywe ş.m. AC öý goşlarynda giňden ulanylýar.Alternatiw tok (AC) öý elektrik energiýasynda, senagat önümçiliginde we elektrik geçirijisinde giňden ulanylýar.
6. Häzirki güýji: AC-iň häzirki güýji sikllerde üýtgäp biler, DC-iň güýji adatça hemişelik bolýar.Bu, şol bir güýç üçin AC-iň häzirki güýji DC-den has uly bolup biljekdigini aňladýar.
7. Effektler we howpsuzlyk: Häzirki ugruň üýtgemegi we üýtgeýän tok naprýa .eniýesi sebäpli elektromagnit şöhlelenmesine, induktiw we kuwwatly täsirlere sebäp bolup biler.Bu täsirler belli bir şertlerde enjamlaryň işleýşine we adamyň saglygyna täsir edip biler.Munuň tersine, DC güýjünde bu problemalar ýok we şonuň üçin belli bir duýgur enjamlar ýa-da ýörite programmalar üçin has ileri tutulýar.
8. Geçiriş ýitgileri: Uzak aralyklara geçirilende DC güýji az mukdarda energiýa ýitgilerine eýe, sebäbi AC güýjüniň garşylygy we induksiýasy täsir etmeýär.Bu uzak aralyga geçirişde we güýç geçirişinde DC-ni has täsirli edýär.
9. Enjamlaryň bahasy: AC enjamlary (meselem, transformatorlar, generatorlar we ş.m.) has ýygy we kämildir, şonuň üçin onuň bahasy birneme pesdir.DC enjamlary (mysal üçin,inwertorlar, naprýa .eniýe sazlaýjylary we ş.m.), adatça, has gymmat.Şeýle-de bolsa, DC tehnologiýasynyň ösmegi bilen DC enjamlarynyň bahasy kem-kemden azalýar.
Iş wagty: 28-2023-nji sentýabr
